Które miejsca warto odwiedzić w Wilnie?

Wilno - stolica i zarazem największa metropolia na Litwie, a także w krajach bałtyckich. Miasto wielowyznaniowe, gdzie w dużej mierze przeplata się kultura litewska, polska, niemiecka i żydowska. Polacy z dużym sentymentem odwiedzają te rejony, bowiem wiele miejsc, które się tam znajduje, nierozerwalnie związanych jest z polskim dziedzictwem kulturowym. Przedwojenne Wilno należało bowiem do II RP, a wcześniej, od końca XVIII wieku było stolicą Wielkiego Księstwa Litewskiego w Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Gościnni mieszkańcy, smaczne jedzenie oraz specyficzny klimat bez nadmiernego zgiełku, przyciąga coraz więcej turystów.

Śladami Adama Mickiewicza

Jak powszechnie wiadomo, jednym ze słynnych Polaków, który przebywał w Wilnie, był Adam Mickiewicz, który studiował na tutejszym uniwersytecie. Na ścianie budynku uczelni do dziś widnieje tablica, upamiętniająca poetę. Aktualnie przy ulicy Bernardinu, w miejscu gdzie niegdyś zamieszkiwał młody Adam, powstało muzeum ku jego pamięci. Zachowane zostały liczne pamiątki po poecie: listy, dokumenty, rzeczy osobiste, rękopisy, zdjęcia czy nawet stół przy którym tworzył. Jako młodzieniec został pojmany i zamknięty w klasztorze Bazylianów, który ówcześnie pełnił rolę więzienia stanowego. To tutaj powstała III część Dziadów, a cela, w której przebywał stała się pierwowzorem dla celi jednego z bohaterów - Konrada. Niestety do dziś nie zachowała się autentyczna cela, ale została przeniesiona do miejsca, gdzie prawdopodobnie również przebywał wieszcz. Ekspozycja “Cela Konrada” znajdująca się przy klasztorze, otwarta jest dla zwiedzających i przedstawia m.in. zaaranżowaną celę oraz w drugiej części oddana jest historii o Towarzystwie Filomatów i Filaretów. Spacerując wąskimi uliczkami, co i rusz napotykamy na wspominki po tym wielkim artyście. Przy kościele św. Anny odnajdziemy na przykład jego pomnik, a jeden z dziedzińców uniwersytetu św. Batorego nosi jego imię. 

Wileńska Starówka

Dawna część Starego Miasta, niegdyś otoczona murami obronnymi, została wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO jako największa starówka w Europie Środkowo-Wschodniej, dodatkowo posiadająca unikatową wartość kulturową. Jest idealnym odzwierciedleniem kształtowania się miasta. Zachowały się tutaj liczne budowle gotyckie. Jej wąskie, kręte i kolorowe uliczki, domy kryte czerwoną dachówką oraz liczne dziedzińce i zaułki, dodają niezwykłego uroku i tajemniczości.
Większość miejskich starówek wygląda podobnie, jednak tą wyróżnia znaczący szczegół. A mianowicie, w ściany murów przy ulicy Bernardyńskiej zostały wmurowane kolorowe czajniki, w których dawniej parzyło się herbatę. Niepowtarzalna sztuka uliczna została również stworzona przez ponad 150 artystów przy ulicy Literackiej. Różnorodne tabliczki, poświęcone największym poetom i literatom żyjącym w Wilnie, w niezwykły sposób komponują się z murami budynków. Jest to stosunkowo młoda “galeria”, ale zyskała już duży rozgłos. Gdzieniegdzie nad drzwiami dostrzec można także rzeźby (niejednokrotnie z "przymrużeniem oka") jak np. kolorowy parasol pełniący rolę daszka czy postać zrzucająca linę. Przychodzi tutaj na myśl kolejna nazwa dla tego bogatego kulturowo miejsca - "miasto tysięcy drobiazgów”.
Centrum Starówki stanowi ratusz przy ulicy Wielkiej, w którym obecnie odbywają się liczne wystawy i wydarzenia kulturalne. W części Starego Miasta znajduje się także słynny Plac Katedralny z Katedrą Wileńską, Pałac Prezydencki oraz sam Uniwersytet Wileński. Założony w XVI wieku przez króla Polski - Stefana Batorego, jako jeden z najstarszych w Europie Wschodniej i Północnej, miał ogromny wpływ na rozwój nauki i kultury nie tylko w samej Litwie, ale również i w krajach sąsiednich. Uczyły się tutaj takie sławy jak wspomniany wcześniej Adam Mickiewicz, Czesław Miłosz oraz Józef Ignacy Kraszewski. Co więcej, rektorem, który pierwszy miał przyjemność piastować to stanowisko był kaznodzieja Piotr Skarga. Prezentowana jest tu swoista kolebka różnych stylów architektonicznych, w której skład wchodzi aż 13 dziedzińców. Uczelnia po dziś dzień słynie z wysokiego poziomu nauczania.

Ostra Brama

Ostra Brama jest niestety jedyną z dziewięciu, zachowanych do obecnych czasów, wileńskich bram obronnych. Na jednym z jej boków można dostrzec wyraźne otwory zwane strzelnicami. Dawniej to właśnie w tym miejscu kończyły się mury obronne, które uległy zniszczeniu przez najazdy wrogów. Jednakże w niektórych rejonach miasta zostały na szczęście ocalone.
Dla katolików z Polski, jest to bardzo ważne miejsce, zaraz po Częstochowie, do którego udają się pielgrzymi. W bramie ulokowany jest bowiem obraz Matki Boskiej Ostrobramskiej, uznawany przez wiernych za “obraz cudowny”. Po jego zamieszczeniu w tym miejscu, zaczęły czynić się cuda. Jest symbolem religijnym zarówno dla Litwinów jak i Polaków. Ponadto jest to jedno z najwybitniejszych dzieł renesansowych znajdujących się w Wilnie. Z racji licznych odwiedzin wiernych, do bramy dobudowano kościół pod wezwaniem św. Teresy, gdzie do dzisiaj odprawiane są nabożeństwa w naszym ojczystym języku. 

Góra Trzech Krzyży

Inaczej Góra Trzykrzyska bądź też Łysa, na której szczycie stoją charakterystyczne trzy białe krzyże. Legenda głosi, że krzyże te postawiono na część umęczonych tam franciszkanów, z których trzech przybito do krzyża. Ostatecznie zamiast drewnianych krzyży, postawiono betonowe pomniki, gdyż pierwsze zostały nadszarpnięte przez ząb czasu oraz w kolejnym etapie, zniszczone przez najeźdźców. Dawniej mieścił się tam także Krzywy Zamek, jednak i on również został zniszczony przez najazdy krzyżackie. Ostatecznie pomnik ten uznano za symbol ofiar stalinizmu na Litwie oraz walki obywateli o niepodległość. Ze szczytu rozpościera się cudowna panorama, gdzie czerwone dachy przeplatają się z zielenią drzew. 

Cmentarz na Rossie

Jest to jedna z czterech najważniejszych nekropolii narodowych Polski. Pochowanych zostało tu wielu sławnych, zasłużonych Polaków. Najbardziej znany grób to bez wątpienia mauzoleum “Matki i Serca Syna”, w którym została pochowana matka Józefa Piłsudskiego oraz serce jej syna Józefa. Chciał on bowiem spocząć obok swoich poległych żołnierzy, którzy zginęli w walce podczas obrony Wilna. Malowniczo położony na czterech wzniesieniach cmentarz, choć mocno nadszarpnięty przez czas, jest miejscem spoczynku dla poległych żołnierzy “AK”, artystów, działaczy politycznych, poetów i takich osobistości jak Joachim Lelewel czy Ludwik Kondratowicz.
Jak pokazuje rzeczywistość, po dziś dzień pamiętamy o naszych bohaterach, dlatego też co roku na warszawskich Powązkach zbierane są fundusze na prace konserwatorskie nagrobków. W ten sposób oddajemy hołd i dbamy o polskie dziedzictwo kulturowe. W skład całego zespołu cmentarnego wchodzi Stara i Nowa Rossa, Cmentarz Wojskowy oraz wspomniane mauzoleum. Do jego części należy także neogotycka murowana kaplica oraz dzwonnica. Za najpiękniejszy pomnik nagrobny na Rossie uważana jest brązowa rzeźba anioła, która widnieje na mogile Izy Salmonowiczówny. 

Miasto Świątyń

To miano świetnie oddaje charakter Wilna, ponieważ znajdują się tu liczne kościoły katolickie (około 40), prawosławne cerkwie, a także synagogi. Nie sposób odwiedzić je wszystkie, ale warto udać się chociażby do kościoła św. Anny. Jest to unikatowa świątynia, do której budowy pod koniec XV wieku użyto 33 rodzajów cegieł. Gotycka, zachwycająca koronkowo-ażurowa fasada robi ogromne wrażenie na przechodniach.  
Kolejnym punktem wartym odwiedzenia jest oczywiście kościół św. Piotra i Pawła na Antokolu. W jego wnętrzu na białym, dekoracyjnym stiuku znajduje się aż 2000 niezwykle szczegółowych rzeźb oraz unikalny, ogromny żyrandol w kształcie łodzi.
Cerkiew św. Ducha - potężna, barokowa budowla z ołtarzem, w niespotykanym zielonym kolorze. Ponadto na zewnątrz witają nas dwie prawie 50 metrowe wieże zwieńczone kopułami wraz z masywną dzwonnicą. Świątynia słynie z umieszczonego w jej wnętrzu relikwiarzu ze szczątkami prawosławnych świętych,  którzy w XIV wieku ponieśli śmierć jako męczennicy. Według wierzeń, ich ciała mają uzdrawiającą moc. Tamtejsze msze również odprawiane są w języku polskim.
Na koniec warto wspomnieć o bazylice archikatedralnej św. Stanisława Biskupa i św. Władysława (tak zwanej katedrze wileńskiej), w której wnętrzu znajdują się groby wielu polskich władców i wybitnych osobistości, m.in. spoczywa tam Barbara Radziwiłłówna, Elżbieta Habsburżanka, król Aleksander Jagiellończyk i złożone jest serce króla Władysława IV Wazy. Pełni ona rolę najważniejszego kościoła na Litwie. Odbywały się tutaj bardzo ważne uroczystości i obrzędy, a cały budynek otacza 11 kaplic bocznych.