Podczas organizacji wycieczki szkolnej jednym z kluczowych elementów jest wybór kierownika wycieczki, który sprawuje bezpośrednią opiekę nad uczniami, ale przede wszystkim zajmuje się organizacją wyjazdu. To na nim spoczywa obowiązek m.in. opracowania programu i rezerwacja transportu oraz noclegu. Opiekun wycieczki natomiast, jest dla kierownika dużą podporą podczas samego wyjazdu. Na czym konkretnie polega ich rola i kto może sprawować te funkcje?
Kto może zostać kierownikiem bądź opiekunem wycieczki?
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 1 czerwca 2018 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki krajoznawstwa i turystyki (Dz. U z 2018r., poz.1055), dyrektor szkoły wyznacza kierownika i opiekunów wycieczki. Ponadto, może on także wyrazić zgodę na łączenie funkcji kierownika i opiekuna wycieczki.
Opiekunem wycieczki może zostać:
- pracownik pedagogiczny szkoły
- pracownik niepedagogiczny szkoły
Kierownikiem wycieczki może zostać tylko:
- pracownik pedagogiczny szkoły
Do 2018 r. dyrektor szkoły na kierownika wycieczki szkolnej mógł wyznaczyć osobę niebędącą pracownikiem pedagogicznym, o ile ukończyła ona odpowiedni kurs. Jednakże po nowelizacji, kierownik musi posiadać wykształcenie pedagogiczne oraz odpowiednie kwalifikacje do pełnienia powyższej funkcji (jednakże już bez wymogu ukończenia specjalistycznego kursu).
W sytuacji, gdy wycieczka szkolna zalicza się do specjalistycznej wycieczki krajoznawczo-turystycznej, o której mowa w § 4 ust. 1 pkt 3, kierownik i opiekunowie wycieczki są zobowiązani do posiadania udokumentowanego przygotowania, które zapewni bezpieczną realizację programu. Do tego rodzaju wyjazdów zaliczane są wycieczki, których program zakłada intensywną aktywność fizyczną, a udział w niej wymaga od ucznia przygotowania kondycyjnego, sprawnościowego oraz umiejętności posługiwania się specjalistycznym sprzętem.
Ponadto w przypadku wycieczki zagranicznej, kierownik lub co najmniej jeden z wydelegowanych opiekunów powinien znać język obcy na poziomie umożliwiającym swobodną komunikację w krajach tranzytowych i kraju docelowym.
Zakres obowiązków kierownika wycieczki zgodny z rozporządzeniem:
§ 10. Kierownik wycieczki:
- opracowuje program i regulamin wycieczki
- zapoznaje uczniów, rodziców i opiekunów wycieczki z programem i regulaminem wycieczki oraz informuje ich o celu i trasie wycieczki
- zapewnia warunki do pełnej realizacji programu wycieczki i przestrzegania jej regulaminu oraz sprawuje nadzór w tym zakresie
- zapoznaje uczniów i opiekunów wycieczki z zasadami bezpieczeństwa oraz zapewnia warunki do ich przestrzegania
- określa zadania opiekunów wycieczki w zakresie realizacji programu wycieczki oraz zapewnienia opieki i bezpieczeństwa uczniom
- nadzoruje zaopatrzenie uczniów i opiekunów wycieczki w odpowiedni sprzęt, wyposażenie oraz apteczkę pierwszej pomocy
- organizuje i nadzoruje transport, wyżywienie i noclegi dla uczniów i opiekunów wycieczki
- dokonuje podziału zadań wśród uczniów
- dysponuje środkami finansowymi przeznaczonymi na organizację wycieczki
- dokonuje podsumowania, oceny i rozliczenia finansowego wycieczki po jej zakończeniu i informuje o tym dyrektora szkoły i rodziców, w formie i terminie przyjętych w danej szkole
Zakres obowiązków opiekuna wycieczki:
§ 11. Opiekun wycieczki:
- sprawuje opiekę nad powierzonymi mu uczniami
- współdziała z kierownikiem wycieczki w zakresie realizacji programu wycieczki i przestrzegania jej regulaminu
- sprawuje nadzór nad przestrzeganiem regulaminu wycieczki przez uczniów, ze szczególnym uwzględnieniem zasad bezpieczeństwa
- nadzoruje wykonywanie zadań przydzielonych uczniom
- wykonuje inne zadania zlecone przez kierownika wycieczki
Zarówno kierownik wycieczki jak i opiekun ponoszą odpowiedzialność prawną za uczniów, którzy pozostają pod ich opieką. Zobowiązani są do wykonywania swoich obowiązków z należytą starannością i dbałością o podopiecznych.
Ilość opiekunów na wycieczce szkolnej
Ilu opiekunów powinno towarzyszyć dzieciom podczas wycieczki szkolnej? To częste pytanie nasuwające się podczas organizacji wyjazdu z uczniami. Jest to tym bardziej frapujące pytanie, iż nie ma wytycznych prawnych określających konkretną ilość uczniów, która powinna znaleźć się pod opieką jednej osoby dorosłej. W przypadku wycieczki szkolnej ilość opiekunów określa każdorazowo dyrektor szkoły, biorąc pod uwagę: wiek i potrzeby uczniów, ich stan zdrowia (umiejętności i sprawność psychofizyczna) oraz charakter wycieczki. Dokumenty wewnątrzszkolne powinny regulować te kwestie.
Istnieją wymogi wobec liczebności opiekunów, ale dotyczą one wyjazdów dzieci i młodzieży w okresie wakacji czy ferii. Można zatem w ustalaniu opiekunów, wspierać się powyższymi wytycznymi.
Więcej informacji na ten temat przybliżamy we wpisie Ilu opiekunów na wycieczce szkolnej.
